با شروع فصل گرما، بازار نوشیدنی‌های یخی و خنک‌کننده در ایران به‌شدت داغ می‌شود. از آبمیوه‌فروشی‌های کوچک محلی گرفته تا برندهای بزرگ تولیدکننده بستنی و نوشیدنی، همه به دنبال ارائه محصولاتی جذاب و خنک هستند که بتواند عطش روزهای داغ تابستان را فرو بنشاند.
اما در این میان موضوعی که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، ایمنی مواد غذایی است. بسیاری از والدین هنگام خرید نوشیدنی‌های یخی برای فرزندان خود تنها به ظاهر محصول یا طعم آن توجه می‌کنند، در حالی که ترکیبات پنهان این نوشیدنی‌ها می‌تواند خطراتی جدی برای سلامت کودکان به‌ویژه زیر ۷ سال داشته باشد.
در خرداد ۲۰۲۵، سازمان استاندارد مواد غذایی بریتانیا(FSA) هشدار جدیدی درباره وجود ماده‌ای به نام گلیسرول در نوشیدنی‌های یخی منتشر کرد. این هشدار نشان می‌دهد که مصرف این ماده در مقادیر بالا می‌تواند برای کودکان بسیار خطرناک باشد. حال سؤال مهم این است: این موضوع چه ارتباطی با ایران دارد و تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان ایرانی چه اقداماتی باید انجام دهند؟
گلیسرول یک ترکیب شیمیایی است که به‌طور طبیعی در برخی مواد غذایی وجود دارد و در صنایع غذایی به‌عنوان جایگزین قند یا عامل جلوگیری‌کننده از یخ‌زدگی کامل استفاده می‌شود.
اما نکته مهم اینجاست که مقدار گلیسرول در نوشیدنی‌های یخی بسیار بیشتر از سایر مواد غذایی است. در حالی که این ماده در برخی خوراکی‌ها به مقدار بسیار کم استفاده می‌شود، در نوشیدنی‌های یخی می‌تواند به حدی برسد که برای کودکان خطرناک باشد.
طبق گزارش FSA، نوشیدنی‌های یخی حاوی گلیسرول می‌توانند باعث مشکلات زیر در کودکان شوند:
این خطرات به‌ویژه در کودکان زیر ۷ سال بیشتر است، زیرا وزن پایین‌تری دارند و بدن آن‌ها نمی‌تواند به‌خوبی با دوز بالای این ماده مقابله کند.
اگرچه خبر منتشر شده مربوط به انگلستان است، اما واقعیت این است که بسیاری از محصولات مشابه در ایران نیز عرضه می‌شوند. از نوشیدنی‌های یخی رنگی در دکه‌ها و مغازه‌ها گرفته تا پودرها و کنسانتره‌هایی که در خانه تهیه می‌شوند، همگی می‌توانند ترکیباتی مشابه داشته باشند.
نبود شفافیت در برچسب‌گذاری محصولات
فروش محصولات غیرمجاز و بدون پروانه بهداشت
عدم اطلاع‌رسانی عمومی
یکی از چارچوب‌های مهم در حوزه ایمنی مواد غذایی، استاندارد SFBB (Safer Food, Better Business) است. این استاندارد بر رعایت اصول بهداشتی در کل زنجیره تولید مواد غذایی تأکید دارد؛ از انتخاب مواد اولیه تا تولید، نگهداری و عرضه محصول نهایی.
اگر تولیدکنندگان نوشیدنی‌های یخی در ایران ملزم به رعایت اصولی مشابه SFBB شوند، خطر استفاده بیش از حد از موادی مانند گلیسرول به شدت کاهش خواهد یافت.
در ایران یکی از راه‌هایی که تولیدکنندگان می‌توانند اعتماد مشتریان را جلب کنند، دریافت گواهینامه پاکنماد است. این گواهینامه نشان‌دهنده رعایت الزامات بهداشتی و استانداردهای ملی در تولید مواد غذایی است.
نوشیدنی‌ها و خوراکی‌هایی که دارای پاکنماد هستند، به‌طور دوره‌ای مورد ارزیابی قرار می‌گیرند و همین امر احتمال بروز خطراتی مانند استفاده بی‌رویه از افزودنی‌های شیمیایی را کاهش می‌دهد.
برای کاهش خطرات احتمالی، والدین می‌توانند اقدامات زیر را انجام دهند:
تولیدکنندگان ایرانی باید توجه کنند که رعایت اصول بهداشتی نه تنها یک وظیفه قانونی بلکه یک ضرورت اخلاقی است.
بی‌توجهی به موضوعی مانند وجود گلیسرول در نوشیدنی‌های یخی می‌تواند پیامدهای جدی برای ایران داشته باشد:
هشدار سازمان استاندارد مواد غذایی بریتانیا درباره خطر گلیسرول در نوشیدنی‌های یخی، یک زنگ خطر برای تمام کشورها از جمله ایران است. در شرایطی که مصرف این نوشیدنی‌ها در تابستان ایران بسیار بالاست، لازم است والدین، تولیدکنندگان و نهادهای نظارتی به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته باشند.
با رعایت اصول بهداشتی، استفاده از استانداردهای بین‌المللی مانند SFBB و دریافت گواهینامه پاکنماد، می‌توان اطمینان حاصل کرد که کودکان و خانواده‌ها از نوشیدنی‌های یخی سالم و ایمن بهره‌مند شوند.
