مشاوره آنلاین

آلرژی ژلاتین در کودکان: یافته‌ جدید و هشدار بهداشتی


تاریخ : 1404/04/26 تعداد بازدید: 21


اهمیت مسئله آلرژی غذایی

در ایران حساسیت به مواد غذایی یکی از نگرانی‌های روزافزون در سلامت عمومی است، و اخیراً در ایران نیز افزایش چشمگیری در موارد حساسیت در کودکان دیده شده است. در همین راستا، پژوهشی جدید در مرکز پزشکی کودکان نشان می‌دهد حدود ۸٪ از کودکان با آلرژی غذایی نسبت به ژلاتین نیز واکنش دارند. این مسئله می‌تواند هشدار مهمی برای مراکز بهداشتی، خانواده‌ها و حتی تولیدکنندگان مواد غذایی باشد؛ به‌ویژه برای کسب‌وکارهایی که قصد دریافت گواهینامه پاکنماد یا پیروی از استاندارد SFBB را دارند.

داده‌های کلیدی این مطالعه

در مطالعه‌ای که بین آوریل 2022 تا اوت 2025 روی ۱۶۳ کودک انجام شد، یافته‌ها به شرح زیر بودند:

  • ۸٪ از کودکان به ژلاتین واکنش نشان دادند. همه آن‌ها سابقه خانوادگی آتوپی (مثل آسم و اگزما) داشتند.
  • هیچ ارتباط آماری با جنسیت یا نوع شیر مشاهده نشد.
  • واکسن MMR (سرخک–اوریون–سرخجه) حاوی ژلاتین در برخی موارد باعث واکنش حساسیتی شد.

در این بررسی، انجام تست‌های پوستی و در موارد لازم تزریق تدریجی واکسن، پیشنهاد شد. این موارد برای مراکز واکسیناسیون که در حال ثبت‌نام برای دریافت گواهینامه پاکنماد یا اجرای استاندارد SFBB هستند، اهمیت زیادی دارد.

ژلاتین در کدام مواد غذایی وجود دارد؟

ژلاتین یک ماده پنهان ولی بسیار رایج در مواد غذایی و دارویی است. شناسایی آن برای افرادی با آلرژی حیاتی است:

منابع رایج ژلاتین:

  • ژله‌ها و دسرهای صنعتی: مخصوصاً ژله‌های آماده و رنگی
  • پاستیل و آب‌نبات‌های ژله‌ای
  • ماست‌های طعم‌دار و پنیر پروسس‌شده
  • کالباس و سوسیس صنعتی
  • نوشیدنی‌ها و دسرهای رژیمی
  • کپسول‌های نرم دارویی و مکمل‌های جویدنی
  • برخی شیرینی‌ها و آدامس‌ها

افرادی که در مسیر ثبت‌نام و دریافت گواهی‌های ایمنی مثل پاکنماد یا رعایت الزامات SFBB هستند، باید در برچسب‌گذاری این محصولات دقت بالایی داشته باشند.

چگونه از وجود ژلاتین مطمئن شویم؟

برای افرادی که به ژلاتین حساسیت دارند یا به دلایل بهداشتی از مصرف آن خودداری می‌کنند، چند راهکار مهم وجود دارد:

بررسی برچسب مواد تشکیل‌دهنده:

کلمات کلیدی مانند gelatin، hydrolyzed collagen، animal protein را جست‌وجو کنید.

درخواست اطلاعات از تولیدکننده:

در صورت عدم شفافیت، می‌توانید از شرکت تولیدکننده محصول اطلاعات بگیرید.

انتخاب محصولات با گواهی‌های استاندارد ایمنی غذایی:

محصولاتی که دارای استاندارد SFBB یا گواهینامه پاکنماد هستند، اغلب شفاف‌تر عمل می‌کنند.

علائم آلرژی به ژلاتین

در کودکان برخی علائم شایع عبارت‌اند از:

  • کهیر و اورتیکاریا
  • تنگی نفس و خس‌خس
  • تهوع و استفراغ

طبق گزارش مطالعه، اکثر واکنش‌ها با مصرف مواد غذایی یا دریافت واکسن اتفاق افتادند. اطلاع خانواده‌ها از وجود ژلاتین در خوراکی‌ها می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از خطرات بهداشتی و حقوقی داشته باشد.

توصیه‌های کلیدی برای مراکز و خانواده‌ها

برای خانواده‌ها:

  • همیشه برچسب مواد غذایی را بررسی کنید.
  • در صورت وجود سابقه آلرژی در خانواده، با پزشک مشورت شود.
  • درباره ژلاتین در داروها و واکسن‌ها سؤال کنید.


برای مراکز بهداشتی و تولیدکنندگان مواد غذایی:

  • از ذکر واضح وجود ژلاتین در لیست ترکیبات مطمئن شوید.
  • قبل از تزریق واکسن MMR، تست‌های حساسیت انجام شود. در صورتی که واکسن بدون ژلاتین دردسترس باشد،گزینه اول است.اگر نباشد، اجرای تست پوستی یا تزریق تدریجی توصیه می‌شود.

این رویکردها نه تنها به ایمنی کودک کمک می‌کنند، بلکه از تبعات حقوقی و شکایات احتمالی پیشگیری می‌کنند.

پیامدهای کلینیکی و بهداشتی برای کشور

۱. ضرورت اصلاح پروتکل واکسیناسیون کودکان:

مرکز بهداشت باید برای کودکانی که سابقه سابقه آلرژی غذایی یا خانوادگی دارند، ارجاع به تست‌های حساسیت ارجاع داده شود.

ایجاد برچسب هشدار برای واکسن‌هایی که حاوی ژلاتین هستند.

2. افزایش آگاهی والدین:

والدین باید بدانند که ژلاتین فقط در خوراکی نیست؛ در واکسن‌ها نیز ممکن است باشد.

توصیه به مشاوره با پزشک پیش از تزریق در صورت سابقه آسم، اگزما یا آلرژی غذایی.

۳. آموزش کارکنان بهداشتی و درمانی:

پزشکان، پرستاران و دیگر تیم واکسیناسیون باید نسبت به علائم حساسیت ژلاتین آگاه باشند.

ایجاد برنامه تست در مراکز بهداشتی بزرگ شهری مانند تهران.

جمع بندی

مطالعه‌ای جدید در ایران نشان می‌دهد آلرژی به ژلاتین در کودکان رو به افزایش است و این ماده در بسیاری از مواد غذایی و واکسن‌ها پنهان است. آگاهی خانواده‌ها و اجرای دقیق پروتکل‌های ایمنی طبق استاندارد SFBB و دریافت گواهینامه پاکنماد، نقش مهمی در پیشگیری از عوارض بهداشتی دارد.

منبع خبر