موز، میوه‌ای مغذی، پرکالری و سرشار از پتاسیم است که در رژیم غذایی میلیون‌ها نفر جای دارد. اما جالب است بدانید که همین میوه پرطرفدار می‌تواند در برخی افراد، باعث واکنش‌های آلرژیک از نوع خفیف تا تهدیدکننده حیات شود. آلرژی به موز اگرچه نادر است، اما در حال افزایش بوده و نیازمند دقت، شناسایی و رعایت استانداردهای ایمنی غذایی است.
در این مقاله با نگاهی علمی و بر پایه استانداردهای بین‌المللی از جمله SFBB (Safer Food, Better Business) و چارچوب‌های ارائه‌شده توسط FSA UK (آژانس استاندارد غذایی بریتانیا)، به بررسی همه‌جانبه آلرژی به موز پرداخته و پیشنهادهایی برای کاهش ریسک این نوع حساسیت ارائه می‌دهیم.
بر اساس مطالعات منتشرشده در وب‌سایت رسمی food.gov.uk، آلرژی زمانی ایجاد می‌شود که سیستم ایمنی بدن به اشتباه پروتئین‌های بی‌ضرر موجود در غذا را به‌عنوان عوامل مهاجم تشخیص دهد. در مورد موز، پروتئین‌هایی مانند Mus a1، Mus a2 و Mus a3 مسئول ایجاد واکنش هستند.
این پروتئین‌ها دارای ساختارهایی هستند که با آلرژن‌های موجود در گرده گیاهان (مثل درخت توس) و لاتکس شباهت دارند. به همین دلیل، بسیاری از افراد دارای آلرژی به گرده یا لاتکس، به موز نیز واکنش نشان می‌دهند — پدیده‌ای که در علم پزشکی با نام سندرم لاتکس-میوه (Latex-fruit syndrome) شناخته می‌شود.
علائم ممکن است بلافاصله یا در فاصله زمانی کوتاهی پس از مصرف موز بروز کنند و شدت آن‌ها از خفیف تا شدید متغیر است:
علائم خفیف:
علائم متوسط:
علائم شدید (اورژانسی):
طبق استانداردهای منتشرشده توسط FSA UK، گروه‌های پرریسک شامل موارد زیر هستند:
در چارچوب برنامه Safer Food, Better Business که توسط FSA در انگلستان توسعه یافته، ایمنی غذایی در محیط‌های خانگی و صنعتی بر اساس اصول زیر تضمین می‌شود:
پیروی از این راهنماها به کسب‌وکارها و مصرف‌کنندگان کمک می‌کند تا با دقت بیشتری آلرژن‌هایی مانند موز را شناسایی و کنترل کنند.
پاکنماد یکی از طرح‌های نظارتی معتبر ملی در ایران است که با هدف ارتقای بهداشت و ایمنی غذایی در سطح رستوران‌ها، کافه‌ها، مراکز تهیه غذا و حتی عرضه‌کنندگان میوه طراحی شده است.
ثبت‌نام در این طرح، به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا با رعایت اصولی مانند:
از سلامت مشتریان خود محافظت کرده و در عین حال، از نظر قانونی و اجتماعی نیز اعتبار بیشتری کسب کنند.
در برخی موارد، حرارت دادن موز ممکن است ساختار پروتئینی آن را تغییر داده و واکنش آلرژیک ایجاد نکند. اما این موضوع کاملاً فرد به فرد متفاوت است و نباید بدون مشورت با پزشک انجام شود.
آلرژی به موز اگرچه نادر است، اما نباید دست‌کم گرفته شود. رعایت استانداردهای بین‌المللی نظیر SFBB و راهنمای FSA UK، به همراه ثبت‌نام در طرح‌هایی مانند پاکنماد، نه‌تنها جان انسان‌ها را نجات می‌دهد، بلکه سطح ایمنی و آگاهی عمومی را نیز افزایش می‌دهد.
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان علائم مشکوکی بعد از مصرف موز تجربه کرده‌اید، حتماً به پزشک مراجعه و اقدامات لازم را برای کنترل این آلرژی در پیش بگیرید.
